شکست مفتضحانه سعودیها در پی تحریم گسترده نشست سرمایهگذاری ریاض از سوی غولهای رسانهای
آفتابنیوز : سرویس بین الملل- انتقادات از نوع موضعگیری دولت ترامپ در قبال پرونده مفقودشدن جمال خاشقجی روزنامهنگار سعودی در حال افزایش است.
به گزارش آفتابنیوز؛ روزنامه "نیویورک تایمز" با انشار مقالهای با اشاره به این ادعای ترامپ که گفته بود امریکا مبالغ هنگفتی از فروش تسلیحات به ریاض درآمد کسب کرده است، ضمن رد این ادعا اشاره میکند که اگر امریکا واقعا میخواهد ریاض را تنبیه کند بهترین کار قطع فروش تسلیحات امریکایی به سعودیهاست.
این روزنامه مینویسد: "پس از یک هفته از اعلام خبر مفقود شدن "جمال خاشقجی" روزنامهنگار و مفسر عربستانی در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول، امریکا به این نتیجه رسیده که باید در مورد نقض حقوق بشر و رفتار بیپروای حکومت عربستان سعودی سخن بگوید. در تاریخ 10 اکتبر، باب کورکر و باب منندز نمایندگان جمهوریخواه و دموکرات شناخته شده در کمیته روابط خارجی سنای امریکا خواستار تصویب لایحهای برای مجازات ناقضان خقوق بشر شدند که دولت ترامپ را مجبور میسازد تا موضوع نقض حقوق بشر در عربستان سعودی را دنبال کند. اگر مقامهای امریکایی واقعا خواستار تغییر سیاست عربستان سعودی هستند باید جلوی فروش تسلیحات امریکایی به آن کشور را بگیرند. ترامپ اما در اینباره تردید جدی دارد. او گفته است که نمیخواهد مقدار زیادی از پول حاصل از فروش تسلیحات به عربستان سعودی که به امریکا تزریق میشود را قطع کند. او گفته سعودی ها 110 میلیارد دلار تسلیخات از امریکا خریداری کردهاند و باعث ایجاد شغل در داخل امریکا شدهاند. واقعیت اما آن است که مزایای فروش تسلیحات به عربستان سعودی برای امریکا زیاد نبوده است. علیرغم افزایش اخیر سفارشات تسلیحاتی عربستان سعودی به امریکا واقعیت آن است که هنوز خرید تسلیحات عربستان سعودی از امریکا بخش کوچکی از صادرات امریکا را شامل میشود.
براساس گزارش آژانس همکاری امنیت دفاعی در سال 2017 میلادی، امریکا 5.5 میلیارد دلار تسلیحات فروخته است که 20 درصد از فروش نظامی خارجی امریکا را شامل میشود. واقعیت آن است که امریکا تنها 25 تا 30 درصد از تولیدات صنایع نظامی خود را صادر میکند. در نتیجه، صادرات به عربستان سعودی تنها تکه کوچکی از کیک بزرگ صنایع نظامی و دفاعی امریکا را تشکیل میدهد. برخلاف ادعای ترامپ صادرات به عربستان سعودی باعث ایجاد مشاغل و کارآفرینی چشمگیری نشده است.
طبق آمار اداره بازرگانی امریکا، فروش 6 میلیارد دلار بالگرد به عربستان سعودی تنها باعث ایجاد 450 شغل در شرکت لاکهید مارتین آمریکا خواهد شد. واقعیت آن است که فروش تسلیحات با نادیده گرفتن امنیت ملی امریکا بوده است. عربستان سعودی علاوه بر جنگ وحشتناک خود در یمن اکنون قطر از مهمترین کشورهای منطقه که بزرگترین پایگاه نظامی امریکا در منطقه در آنجا واقع شده را تحریم و محاصره کرده است. عربستان سعودی هنگامی که به اولویت واقعی منطقهای امریکا یعنی مبارزه با داعش و حفظ ثبات در عراق میرسد کمک کمی به واشنگتن میکند. استراتژی دفاعی کلی پنتاگون به طور خاص متمرکز بر روی جنگ با تروریسم تا تمرکز بر روی رقابت با چین و روسیه تنظیم و برنامهریزی شده است.
این روزنامه میافزاید: "پرزیدنت ترامپ میگوید که نمیگذارد به جای امریکا، سعودیها از روسیه تسلیحات مورد نیازشان را تامین کنند تا پول به جیب روسیه برود. واقعیت آن است که تحقق این سناریو در بلندمدت نیز بعید است. عربستان سعودی در میانه یک جنگ بزرگ قرار دارد و بیش از 60 درصد از تسلیحات خود را طی پنج سال گذشته از امریکا تامین کرده است. ارتش عربستان سعودی نه تنها تانکها، جنگندهها و موشکهای امریکایی را در اختیار دارد بلکه برای تعمیر و نگهداری روزانه و آموزش و پشتیبانی نیروها و جمع آوری اطلاعات و سوختگیری نیز متکی و وابسته به نیروهای امریکایی است. در درازمدت عربستان سعودی اغلب تسلیحات خود را از اروپا تامین میکند. در نتیجه، تحریمی هماهنگ با تحریم علیه روسیه اینبار علیه عربستان سعودی ضروری و نسبتا آسان است. اکنون دولتهای اروپایی نیز با فشار سیاسی داخلی برای اعمال فشار بر عربستان سعودی مواجه هستند.
این روزنامه در پایان مینویسد: "تغییر تجهیزات امریکایی در ارتش عربستان سعودی به تجهیزات روسی و حتی چینی بسیار پرهزینه است و مقرون به صرفه نیست. این کار نیازمند سالها آموزش دوباره نیرو است که تقریبا ناممکن است. چین، موشکها و سیستمهای پیچیده هوایی مورد نیاز عربستان سعودی را تولید نمیکند. با توجه به این موضوع امریکا باید از قدرت و نفوذ خود استفاده کرده و با اعمال محدودیتهای شدید بر فروش تسلیحات به آن کشور کاری کند که رفتار عربستان سعودی تغییر کند.
عربستان باید پاسخگو باشد
"نیویورکتایمز" در مطلبی دیگر در سرمقاله خود مینویسد "عربستان سعودی باید در مورد جمال خاشقجی پاسخگو باشد". این روزنامه در اینباره با انتقاد از عدم پاسخگویی و شفافیت حکومت عربستان سعودی مینویسد: "اگر روزنامهنگار سعودی در تبعید ربوده شده و یا به قتل رسیده باشد همان گونه که این نگرانی وجود دارد، باید به طور کامل پاسخگویی را از سوی حکومت عربستان سعودی شاهد باشیم".
این روزنامه می افزاید: "گفته میشود خاشقجی توسط عوامل حکومت عربستان سعودی در کنسولگری آن کشور در استانبول شکنجه و کشته و جسدش نابود شده است. اگر این خبر درست باشد وحشتناک است و میتواند پیامدهای جدی برای روابط عربستان سعودی با امریکا، ترکیه و دیگر کشورهای غربی داشته باشد. دولت ترامپ که با شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی روابط نزدیک دارد باید از او توضیحات سریع و قابل اطمینانی بخواهد. ترامپ روز دوشنبه اعلام کرد که درباره این پرونده نگران است. او هیچ اعتراض رسمیای را نسبت به عملکرد عربستان سعودی نداشته است".
این روزنامه در ادامه مینویسد:"دخالت نظامی عربستان سعودی در یمن که به جنگی نیابتی میان ایران و آن کشور تبدیل شده و مورد حمایت امریکا قرار گفته، تبدیل به بحرانی انسانی شده است. ابعاد انسانی این بحران از سوی ترامپ و جارد کوشنر داماد او نادیده گرفته شده است. از دید آنان، عربستان سعودی متحد امریکا در مقابله با ایران و مشتریای خوب برای تسلیحات امریکایی است. سوی تاریک محمد بن سلمان و حاکمان عربستان سعودی آما اشکار شده است. در واکنش به انتقاد کانادا از مقامهای سعودی که خواستار آزادی یک فعال حقوق زنان شده بودند، ریاض روابط خود را با کانادا قطع کرد. موضوع خاشقجی چالشی بزرگ برای شاهزاده 33 ساله عربستان سعودی که با انتقادات زیادی مواجه شده است. او میخواست انحصار روایت اصلاحات در عربستان سعودی را برای خود حفظ کند اکنون اما با موانع جدی مواجه شده است".
"نیویورک تایمز" در پایان مینویسد: "چرا دولت ترامپ هنوز به روشنی از درخواست ترکیه برای بازرسی و بررسی کامل کنسولگری عربستان سعودی در استانبول حمایت نمیکند؟ اگر اتهامات ثابت شوند، امریکا گزینههای در اختیار دارد از جمله کاهش فروش تسلیحات به عربستان سعودی و کاهش سطح روابط با آن کشور".
شکستی برای عربستان
روزنامه بریتانیایی "گاردین" نیز در گزارشی با اشاره به این که مهمترین رسانههای جهان در اعتراض به عدم پاسخگویی و شفافیت حکومت عربستان سعودی در قبال مفقودشدن جمال خاشقجی، روزنامهنگار عربستانی از اعزام خبرنگار به نشست سرمایهگذاری ریاض خودداری کردهاند، مینویسد: "بانک جهانی نیز همانند شبکه خبری سی ان ان و روزنامه فایننشالتایمز نشست سرمایهگذاری در ریاض را تحریم میکند. این نشست به سرعت در حال تبدیل شدن به یک شکست مفتضخانه است؛ چرا که بسیاری از سران اقتصادی و رسانههای گروهی از شرکت در این نشست خودداری کردهاند.
"جیم یونگ کیم"، رییس بانک جهانی از مهمترین چهرههایی است که اعلام کرده در این نشست شرکت نخواهد کرد. رسانههای مهم و بزرگ جهانی از جمله "فایننشال تایمز"، "بلومبرگ"، "سی ان ان" و "سی ان بی سی" نیز اعلام کردهاند که خبرنگاری را برای پوشش این نشست به ریاض اعزام نخواهند گرد. طبق برنامهریزیهای انجام شده قرار بود تا نخبگان عرصه تجارت و سرمایهگذاری جهانی در نشستی تحت عنوان "ابتکار عمل سرمایهگذاری آینده" در تاریخ 23 اکتبر در ریاض پایتخت عربستان سعودی گردهم آیند. با این حال، ابهام در مورد پرونده مفقودشدن و شاید کشتهشدن روزنامهنگاری سعودی در استانبول، بسیاری از سرمایهگذاران و صاحبان رسانهها را از حضور در این نشست منصرف ساخته است".
"گاردین" میافزاید: "این تحریم گسترده خطر مهمی پیشروی چشمانداز اقتصادی عربستان سعودی برای سال 2030 میلادی خواهد بود؛ سالی که طبق چشمانداز تعیین شده از سوی محمد بن سلمان، آن کشور قصد دارد از نظر اقتصادی در سطح گستردهتری وابسته به بازارهای بینالمللی مالی و تجاری شود. اکنون اما علاوه بر تحریم این نشست، خطر ممنوعیت فروش تسلیحات از سوی امریکا به عربستان سعودی نیز مطرح شده است. از جمله چهرههای رسانهای مهم که این نشست را تحریم کردهاند میتوان به "اریانا هافینگتون" مدیر و صاحب امتیاز نشریه هافینگتون پست، "پاتریک سون شیونگ" صاحب روزنامه لس آنجلس تایمز و "اندرو راس سورکین" از مدیران ارشد سی ان بی سی اشاره کرد. از مدیران اجرایی شرکتها نیز "باب بکیش" مدیر عامل Viacom و "دارا خسروشاهی" مدیر اجرایی اوبر در این نشس شرکت نخواهند کرد".
آشکارشدن وجهه سیاه سعودیها
خبرگزاری "آسوشیتدپرس" نیز در گزارشی اشاره میکند که مفقودشدن خاشقجی در استانبول نمایشدهنده وجهه سیاه و تاریک حکومت عربستان سعودی بود.
این خبرگزاری می نویسد: "سالهاست که همگان میدانند شاهزادههای سعودی ربوده میشوند و یا در داخل آن کشور زندانی میشوند. اما ناپدید شدن خاشقجی در ترکیه و احتمال کشته شدن آن بدبختی تازهای برای حکومت عربستان سعودی است. اکنون حاکمان آن کشور باید به غرب پاسخ بدهند. این در حالیست که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی میخواست چهره یک اصلاحطلب را از خود با صدور مجوز برای رانندگی زنان نشان دهد. او در مصاحبهای با شبکه خبری "سی بی اس" در ماه مارس زمانی که درباره ثروتاش از او سوال پرسیده شد گفت که او یک گاندی یا ماندلا نیست.
عربستان سعودی اصرار دارد که وانمود سازد اتهامات مطرح شده درباره کشتهشدن خاشقجی بیاساس هستند. روزنامههای سعودی مدعی شدهاند که موضوع ربوده شدن خاشقجی توطئهای از جانب قطر است. آنان انگشت اتهام را به سوی شبکه خبری الجزیره گرفتهاند که ظرف چند روز اخیر خبر مفقود شدن خاشقجی را در سطح گستردهای پوشش داده است. در سطح آنلاین طرفداران حکومت عربستان سعودی خاشقجی را طرفدار القاعده خواندهاند آن هم برای مصاحبهای که او با بن لادن البته پیش از حمله 11 ستامبر انجام داده بود. به نظر میرسد آن زمان خاشقجی با حمایت حکومت عربستان سعودی سعی در بازگرداندن بن لادن به عربستان سعودی داشته است. اکنون آنانی که مانند خاشقجی در خارج از آن کشور انتقاد میکنند احتمالا زیرزمینی کار خواهند کرد و کمتر مایل خواهند بود به طور صریح درباره پادشاهی آن کشور صحبت کنند تا به سرنوشت مشابه خاشقجی دچار نشوند".